Circulaire architectuur & bouw

Natuurlijk blijft het zo dat het product (bv. gebouw) zo goed mogelijk moet worden vormgegeven. Maar ook over de levensloop moet worden nagedacht én over hoe onderdelen teruggebracht kunnen worden in de keten. Kan (een deel van) een gebouw bijvoorbeeld een andere functie vervullen of kunnen onderdelen worden hergebruikt? Of is het gebouw modulair aan te passen? Dat vraagt om basale, circulaire afwegingen in het (ontwerp)proces.

In een circulaire economie worden grondstoffen optimaal ingezet en hergebruikt binnen keten. Omdat grondstoffen schaars worden, is het steeds belangrijker om ze efficiënt mogelijk te gebruiken. Op deze pagina zullen we achtergronden, relevante links en best practices gaan verzamelen die inzicht bieden op hoe je als architect om kunt gaan met de circulaire economie. Zowel op het gebied van ontwerp als van de organisatie van je bureau of werkproces.

Whitepaper circulair bouwen en het Bouwbesluit

Iedereen die een circulair bouwwerk wil realiseren krijgt vroeg of laat in het proces met bouwregelgeving te maken. Nieman adviseurs heeft daarom een overzichtelijke whitepaper gemaakt die de actuele stand van zaken laat zien van mogelijke knelpunten en kansen die het Bouwbesluit 2012 biedt in relatie tot circulair bouwen.

Klik hier om de whitepaper te kunnen downloaden

Circulair bouwen is gebaseerd op een gesloten kringloop waarbij de inzet van nieuwe grondstoffen wordt vermeden door producten, componenten en materialen – met behoud van zo hoog mogelijke functionaliteit en waarde – opnieuw in te zetten. Daarbij wordt zo veel mogelijk gebruik gemaakt van hernieuwbare grondstoffen. Dit resulteert in een flexibel in te zetten bouwwerk met de kernwaarde ‘gebruik’ in plaats van ‘verbruik’ als uitgangspunt.

Momenteel kent het Bouwbesluit 2012 één afdeling die een rechtstreekse link heeft met circulair bouwen: afdeling 5.2, Milieu. Sinds 2013 moet u bij een aanvraag voor een omgevingsvergunning voor de nieuwbouw van een woonfunctie of kantoorgebouw een berekening indienen van de milieuprestatie van het gebouw (MPG). Deze milieuprestatie is onder meer afhankelijk van de materialen die worden gebruikt en de impact daarvan op het milieu.

Sinds 1 januari 2018 is er in het Bouwbesluit 2012 voor het eerst een grenswaarde aan de milieuprestatie gesteld. De milieuprestatie van een gebouw is de milieubelasting per m² bruto vloeroppervlakte (bvo) per jaar. Het is een economische term voor de ‘milieuschade’ die aan een bouwproject kan worden toegerekend, zoals klimaatverandering en uitputting van grondstoffen. Denk hierbij ook aan transport, afval en vooral CO2 -uitstoot, de zwaarste component in een MPG-berekening.

Meer lezen?

Circulair design guide (Ellen MacArthur Foundation): goed vormgegeven tool met bruikbare inzichten en instrumenten voor een circulaire werkwijze.
Circulaire economie: themasite van het Planbureau van de Leefomgeving
Circulator: website met verschillende opties van circulaire businessmodellen
Kenniskaart Circulaire Economie (Het Groene Brein): Korte en heldere uitleg over wat de circulaire economie is en wat je er zelf mee voor kunt doen.
CIRCO: Netwerk gericht op de versnelling naar een circulaire economie, met design als motor.
RVO: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, met onder meer een overzicht van financieringsmogelijkheden op gebied van duurzaamheid