Slimme tools voor opnames en bouwbegeleiding

Nog maar 5% van de architectenbureaus maakt in 2021 gebruik van slimme digitale assistenten, één op de vijf bureaus wil ermee aan de slag.

Bureaus die met slimme assistenten en bots aan de slag zijn werken bijvoorbeeld met slimme configuratoren voor het plan van eisen. Het kost nu veel tijd om boven tafel te krijgen wat een opdrachtgever precies wil. Een digitale assistent kan opdrachtgevers door hun wensen heen loodsen, bijvoorbeeld aan de hand van een soort kruisjeslijst. Dan heb je alles direct bij elkaar in een database, die je kunt gebruiken als parameter voor het genereren van slimme ontwerpen. Bovendien voorkom je scheve gezichten achteraf, omdat opdrachtgevers dachten dat je meer of andere zaken zou doen.

De ILS O&E speelt hier ook op in en maakt het (deels) overbodig dat ieder bureau hiervoor zelf tools hoeft te ontwikkelen.

Eenvoudig opnames doen

Digitale innovaties zijn er ook veel bij de opname van projecten. Dit heeft veel meerwaarde in de bestaande bouw en bij binnenstedelijke ontwikkelingen.

Om met 3D-modellen te werken, moet het gebouw eerst gescand te worden. De kosten daarvan zijn hoog als dat op een traditionele manier gebeurt en dat wordt vaak gezien als barrière om BIM toe te passen bij renovatieprojecten. Er zijn en komen daardoor steeds meer nieuwe tools op de markt. Partijen als WoonConnect, Spotr.ai en Cyclomedia gebruiken bijvoorbeeld gegevens van LiDAR-scanners en opnamevoertuigen (wat we onder meer kennen van Google Streetview) om gedetailleerde informatie over panden boven tafel te krijgen.

Onze huis-, tuin- en keukentelefoon bevat ook steeds meer geavanceerde apparatuur. De iPhone 12 en iPad Pro hebben bijvoorbeeld een ingebouwde LiDAR camera, waarmee je de omgeving kunt scannen, dus ook gebouwen. De opnames zijn nog niet 100% nauwkeurig, maar de afwijking zit bij een testmeting in 2020 op 21mm over de hele achtergevel van een woning. Daarmee heeft het nog niet het niveau van professionele inmeet-apparatuur, maar voor sommige fasen is een zeer nauwkeurige meting ook nog niet essentieel.

Drones
Ook het gebruik van drones neemt toe. Om opnames van gebouwen te doen op moeilijk bereikbare plekken en om problemen in kaart te brengen ten aanzien van de energiehuishouding. Zoals het detecteren van lekken met infraroodcamera’s (al dan niet bevestigd op drones). De techniek wordt steeds geavanceerder. Tijdens de pandemie werden drones zelfs ingezet om, onder meer met warmtecamera’s met beeldherkenning, besmette mensen te detecteren. In de bouw zijn partijen als Aeroscan gespecialiseerd in zeer nauwkeurige drone-opnames voor het vastgoed.

Fotogrammetrie
Fotogrammetrie houdt zich bezig met de interpretatie en het opmeten van beeldmateriaal bij het bepalen en beschrijven van de vorm, afmeting en ligging van objecten. Vaak gaat het om kaarten, gemaakt door luchtfoto's. Ook in de bouw wordt het steeds meer gebruikt, veelal om door middel van foto’s technische tekeningen en 3D-modellen te vervaardigen. Met fotogrammetrie kun je zeer nauwkeurig begrip krijgen van het gebied en dat helpt bij het ontwerpen. Je kunt bijvoorbeeld verschillende typen vormen in het gebied plaatsen om te kijken hoe dat uitpakt. En experimenteren met materialen en kleuren. Het biedt ook de mogelijkheid de bouw te volgen en een dergelijke visuele weergave kan helpen bij het over de streep trekken van klanten of investeerders.

Hoe werkt het?
Met speciale fotocamera’s worden opnamen gemaakt onder verschillende hoeken. Doordat het op te nemen object daarbij is voorzien van referentiepunten, kan het fotomateriaal gecombineerd worden met de genomen maatvoering in het werk. Als de positie van de verschillende opnamepunten en de lenseigenschappen bekend zijn, kunnen met behulp van speciale software de driedimensionale posities van alle punten in de foto’s worden bepaald. Deze punten worden omgezet in een nauwkeurig 3D-CAD model. Vroeger was het maken van luchtfoto’s een kostbare aangelegenheid. Dankzij de ontwikkeling van drones is het nu, zeker voor hogere gebouwen of locaties waar je geen fatsoenlijke ondergrond hebt, een eenvoudige alternatief ten opzichte van bijvoorbeeld lasercamera’s.

Huis-, tuin- en keukentools?
Nieuwe technologische tools beginnen soms wat kneuterig en niet al te gebruikersvriendelijk, maar in veel gevallen is dat een kwestie van doorontwikkelen. ClipDrop is een mooi voorbeeld. Deze app maakt het mogelijk foto’s te maken van bijvoorbeeld interieur en deze supereenvoudig naar je computer te schuiven. Zo kun je in een handomdraai laten zien hoe het pand er met de bestaande elementen uit komt te zien.

Een ander voorbeeld is de app AR Plan 3D Ruler. Je kunt er van binnen een ruimte mee opmeten. Een jaar geleden was het nog superingewikkeld om dat zelf te doen. Nu wordt dat heel snel steeds makkelijker.

Goede kwaliteitsborging
Digitalisering wordt ook gebruikt om de bouwkwaliteit te volgen en te stimuleren door vooraf, tijdens en na de bouw goede opnames te maken. Er zijn diverse apps (zoals Snagstream) waarin je vanuit de plattegrond of 3D-model direct met een foto kunt aangeven wat waar niet goed is uitgevoerd en dit ook meteen kan doorsturen naar de betreffende partijen. Die weten dan precies waar ze iets moeten verbeteren en zo heb je ook een logboek van de bouw. Cepezed en cepezedbouwteam zetten dit onder meer in, omdat de uitdaging wat hen betreft goede kwaliteitsborging en communicatie is.