Heldere route
Het beursgebouw, dat tegenwoordig horeca, kantoren en ruimte voor evenementen omvat, is ontworpen om voornaamheid uit te stralen, legt Bierman uit. ‘Om dat te bereiken is bijvoorbeeld de begane grondvloer opgetild boven het maaiveld. Bij de ingang aan het Damrak was in de loop der tijd een ‘heffertje’ geplaatst; je kon er als mindervalide vanaf de straat wel in, maar eenmaal op de beletage was het zoeken hoe je, via allerlei omwegen, verder naar boven moest.
’De toegankelijkheidsopgave voor het beursgebouw omvatte dus meer dan de verbetering van de ingang(en). ‘Het allermoeilijkste was om een heldere route te ontwerpen, die voor iedereen te begrijpen is.’ Die logistieke puzzel is uitgewerkt in het het masterplan dat Bierman Henket in 2013 maakte voor de – gefaseerd uitgevoerde – renovatie. Uitgangspunt bij de ingrepen was om voort te bouwen op de bestaande architectuur.
Royale ontvangst
De ingang aan het Damrak is getransformeerd tot een royale, voor mindervaliden toegankelijke ontvangstruimte met een trappartij die de volledige breedte van de ruimte overspant, en wordt onderverdeeld door een reeks trapleuningen. De nieuwe heflift is op vanzelfsprekende wijze opgenomen in de vloer en trappartij; in de ‘normale’ stand zie je hem nauwelijks. Als je hem nodig hebt, komt de lift – met een druk op de knop - omhoog. ‘Dit gebeurt onder begeleiding; er zit altijd iemand bij de ontvangstbalie’, vertelt Bierman. ‘Maar in principe kun je hem zelfstandig gebruiken.’ De leuning naast de lift is scharnierend met het plateau verbonden; deze beweegt mee, zodat je niet van het plateau kunt vallen. De mechaniek van de lift is onder de trap weggewerkt.
Aansluitend op de ontvangstruimte is de routing door het complex volledig herzien. ‘In de as van het gebouw hebben we een balie geplaatst waar je als vanzelf op af loopt, waarbij je blik naar boven wordt getrokken. Dan zie je de nieuwe glazen lift die de verdiepingen met kantoren en de tentoonstellingsruimte in het souterrain ontsluit.’
Voorbij de standaardvraag denken
Hoewel verbetering van de toegankelijkheid in renovatieprojecten tegenwoordig een min of meer standaard vraag is, ziet Bierman dat je als architect juist voorbij de standaard producten moet denken om tot een goed functionerende én architectuurwaardige oplossing te komen. ‘Elk gebouw stelt specifieke eisen, als het gaat om het inpassen van hefplateaus en liften, en het aansluiten bij de ruimtelijke karakteristiek en bouwstijl. Daarbij komt dat mindervaliden-liften er niet perse mooi uit; we wilden iets maken dat recht doet aan de monumentale waarde.’
De architect werkte met het materialenpalet dat Berlage destijds samenstelde voor zijn ontwerp. De heflift en trappartij zijn afgewerkt met Noors graniet, de leuningen zijn van messing. ‘We hebben dit ontwerp samen met Robert Ruis van REO liftdesign ontwikkeld. Met hem werken we sindsdien vaker samen aan maatwerkoplossingen.’
Facts & Figures
De Beurs van Berlage:
- Toegankelijkheid ingepast in de monumentale architectuur.
- 12 entreepartijen, waarvan 2 toegankelijk voor mindervaliden: de hoofdentree en een goederen/personeelsentree.
- De hoogte tussen de straat en de begane grondvloer is 1,6 meter, en wordt overbrugd met een trappartij en een heflift.
- Het ontwerp voor de heflift en de nieuwe lift in het gebouw is uitgewerkt samen met Robert Ruis van REO liftdesign.