Intuïtief
Nu zie je dat vaak voldaan wordt aan de letter van de regelgeving, terwijl het in de praktijk een gedoe is om bij een speciale heflift te komen. Je wilt oplossingen die intuïtief werken, gewoon voelen. Daarom plaatsen we liften altijd dicht bij trappen of roltrappen, binnen zichtafstand, en op overzichtelijke manier waarbij je niet van bewegwijzering afhankelijk bent.’ Bij het ontwerp voor Schiphol zijn reizigers met koffers een extra reden om na te denken over hoe de gebouwen begaanbaar zijn. ‘Al lang geleden hebben we in terminal 3 en 4 een open ‘voeg’ in de gevel gemaakt waardoor daglicht binnen valt - mensen lopen van nature richting het licht – waar je alle verticale stijgpunten bij elkaar vindt, in een blik te overzien.’
Voor mensen die slecht zien, is kleurcontrast daarbij belangrijk. ‘Wij hebben een ‘zebrapad’ van lichte en donkere stenen ontworpen, met een ideale verhouding tussen op- en aantrede en ruime bordessen, voor een rustpunt halverwege.’ Voor de trapleuningen staat in het handboek van Prorail de kleur rood voorgeschreven. ‘In een historisch station vonden we dat geen goed idee’, zegt Jongtien. ‘Met zwarte leuningen op een lichtgroene tegelwand hebben we eenzelfde contrasterende kwaliteit gecreëerd, passend bij het bestaande gebouw.’
Toegankelijk en architectuur verenigd
De trap heeft twee leuningen die in hoogte verschillen; voor kleine en grote mensen. Aan de achterkant van de leuning is een brailleplaat bevestigd waarop staat waar je heen loopt. Jongtien wijst op de ingefreesde ribbel waardoor je niet met je voet van de trede glijdt, en de markering met stippen voor het bordes en onderaan. ‘Het graniet en de zandkleurige traptegels hebben we op dezelfde manier gedetailleerd als de vloeren, zodat het mooi overloopt.’ Het toont ‘dat toegankelijkheid uitstekend verenigbaar zijn met architectuur’. ‘Concessies zijn niet nodig om een beter gebouw te maken.’
Facts & figures
Toegankelijke treinstations:
Prorail werkt al jaren aan de uitvoering van het Implementatieplan Toegankelijkheid uit 2006, waarbij alle Nederlandse stations toegankelijk worden gemaakt voor iedereen, dus ook reizigers met een lichamelijke of visuele beperking. Direct aanleiding daarvoor is nieuwe Europese regelgeving. Concreet houdt betekent het dat perronhoogtes worden aangepast, zodat je met rolstoel (of fiets, kinderwagen) de trein in kunt. Om hoogteverschillen in en om het stationsgebouw te overbruggen, worden liften en hellingbanen aangebracht. De verlichting en geleidelijnen worden aangepast, zodat deze samen met braillebordjes op de trapleuningen en bij de liften slechtzienden en blinden helpen bij het reizen. Volgens het Actualisatierapport Toegankelijkheid Spoor 2021, dat in juli 2021 naar de Tweede Kamer is gestuurd, waren 391 van de 400 stations op dat moment toegankelijk voor rolstoelers.
Toegankelijk Schiphol:
- Op Schiphol zijn alle liften voor passagiers op logische en goed vindbare plaatsen gebouwd, in transparante schachten geplaatst en hebben de liftkooien ramen, zodat je altijd contact houdt met andere reizigers.
- Het vertrekniveau van Schiphol is al meer dan 50 jaar consequent op hetzelfde vloerpeil uitgevoerd, zodat er tussen de verschillende pieren nergens hoogteverschillen, drempels of hellingen te vinden zijn.
- Omdat de loopafstanden bij de (steeds verder groeiende) luchthaven flink kunnen oplopen, heeft Schiphol geïnvesteerd in speciale voertuigen die minder valide reizigers rechtstreeks van de terminal tot aan de deur van het vliegtuig brengt en vice-versa.